مجموعه مقالات نخستین همایش گروه سیره معصومین (ع) پژوهشکده تاریخ اسلام با عنوان « سیره پژوهی و سیره پژوهان » به اهتمام دکتر سید احمدرضا خضری؛ استاد دانشگاه تهران، مشاور رئیس دانشگاه و مدیرکل حوزه ریاست و روابط عمومیدانشگاه تهران و رئیس هیئت مدیره انجمن ایرانی تاریخ اسلام منتشر شد. این مجموعه که به اهتمام دکتر سید احمد رضا خضری به زیور طبع آراسته شده است، مقالات همایش سیره پژوهی و سیره پژوهان را که در مورخه ۱۲ اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۲در محل پژوهشکده تاریخ اسلام برگزار شد، در بر دارد.
دکتر خضری در باب چرایی پرداختن به این موضوع در سرسخن کتاب چنین می گوید:سیره پیامبر از مهمترین و نخستین موضوعاتی است که مورد توجه جدی مسلمانان قرار گرفت و شمار زیادی از صحابه بلافاصله پس از درگذشت آن حضرت به بیان جنبه های مختلف سیره و مغازی پرداخته و نومسلمانان را با کردار، رفتار و گفتار پیامبر (ص) و حوادث و رویدادهای عصر نبوی آشنا ساختند. این مهم در جریان فتوح و پس از آنکه اسلام با سرعتی نامنتظر، در نواحی مختلف جهان پیش رفت، بیشتر مورد توجه قرار گرفت زیرا آن دسته از ساکنان سرزمین های مفتوحه که به آن دین گرویده بودند، در کنار آموختن احکام و دستورات دین اسلام، مشتاقانه احوال آورنده آن را از یاران و همراهان وی جویا شدند. دبیر علمی همایش در ادامه چنین آورده است: این درخواست ها که همزمان با پیشرفت روزافزون فتوح در حال افزایش بود، پاسخ های گوناگونی از یاران پیامبر دریافت نمود و از همین رهگذر سیره آن حضرت که مسلما یک گونه بیش نبود، به صورت های مختلف بیان گردید و ای بسا دچار دگرگونی هایی شد که ناشی از رقابت های قبیله ای، تعصبات شخصی و طایفه ای و بی دقتی مسلمانان از یک سو؛ و نفوذ افکار و اندیشه های مذهبی پیروان دیگر ادیان از دیگر سو بود. این مهم که می رفت تا ارام آرام سیره واقعی آن حضرت را در زیر نگار تحریف و تغییر پنهان سازد، ضرورت ساماندهی دقیق و علمی به گزارش های گوناگون و گاه متناقض درباره سیره را بر مسلمانان روشن ساخت. هم از این رو بود که از همان نیمه اول سده نخست هجری، گروهی از صحابه و تابعین با فهم این ضرورت، درصدد تبیین، تدوین و آموزش سیره واقعی آن حضرت برآمدند. این کوشش ها طی سالها و سده های بعد همچنان تداوم یافت و سیره نگاری و سیره پژوهی به دانشی مهم با اصول و قواعد مشخص مبدل گردید و حاصل آن نگارش ده ها کتاب، رساله و مقاله در موضوع سیره مغازی، اخلاق، شمائل و دلایل النبوه بود. وی افزود: با این همه باید اذعان نمود که هنوز ابهامات فراوان و پرسش های بی پایانی درباره زوایای سیره آن بزرگوار باقی مانده که همچنان نیازمند پژوهش جدی است. از این رو گروه سیره پژوهشکده تاریخ اسلام با درک این واقعیت، این فرصت را در اختیار استادان و پژوهشگران عرصه تاریخ نهاد تا در همایش سیره پژوهی و سیره پژوهان، آخرین دستاوردهای پژوهشی خود را در اختیار دوستداران و علاقمندان این حوزه قرار دهند. دکتر سید احمدرضا خضری در پایان به این مهم اشاره کرد که امید است این اقدام راهی به سوی بازیابی واقعیات سیره پیامبر گرامی اسلام، که در زمانه کنونی بیش از وقت دیگر بدان نیازمندیم، بازگشاید. شایان ذکر است این کتاب که به اهتمام و ویرایش دکتر سید احمدرضا خضری به طبع رسیده است، دارای 24 مقاله با عناوین زیر است: نگارش سیره نویسی در میان شیعیان؛ الگوها و چالش ها/ عباس احمدوند، موسی الرضا نقدی روابط خارجی و بین المللی در سیره پیامبر اکرم/ محمد قاسم احمدی اصول خوشبختی خانواده از دیدگاه حضرت محمد (ص)/ عباسعلی اخوان ارمکی، فاطمه حمیدیان ناقلان (راویان) و نگارندگان سیره پیامبر (ص)/ انسیه باقری سیره اقتصادی پیامبر (ص)، الگوی برتر مدیریت اقتصادی جامعه/ علی اکبر جعفری، آرمان فروهی، عادل شعبانی مقدم مدخلی بر شناخت سیره نویسی فارسی در شبه قاره/ محسن حیدرنیا نظام حاکم بر بازارهای شبه جزیره در دو زمانه جاهلی و عصر نبوی/ سیداحمدرضا خضری، احمد فلاح زاده مشارکت اجتماعی زنان در سیره پیامبر (ص) و مقایسه آن با قرائت غزالی در احیاء علوم الدین/ نیره دلیر سیره پیامبر به مثابه تبلیغ اسلام در دوران مکی محمود ذکاوت بررسی ماجرای شقّ صدر در تفاسیر قرآن/ منیژه رضاپور، مهدی فکری بررسی سیره مدنی رسول خدا (ص) در پژوهش های تاریخی همیلتون گیب/ مرتضی رضایی جریان شناسی سیره پژوهی در غرب با تاکید بر مطالعات در باب اعتبار و وثاقت حدیث در سنت اسلامی/ محمد حسین رفیعی نسبت میان دولت مدنی پیامبر (ص) و بافت قبیله ای عرب/ مریم زبرجدی آداب معاشرت در آیینه سیره اجتماعی پیامبر (ص)/ زهرا صفرنژاد بروجنی رسول خدا (ص) و مدیریت چالش جانشینی/ نعمت الله صفری فروشانی، حسین قاضی خانی تحلیل و نقد تاریخی گزارش امین الاسلام طبرسی از غزوه خیبر/ سعید طاوسی مسرور اوضاع دینی جزیره العرب (در مقایسه با ایران و روم) در آستانه ظهور اسلام/ علی اکبر عباسی اصول و مبانی سیره اجتماعی پیامبر اعظم/ علی غلامی دهقی، فخرالسادات عتفی رسول خدا و مدیریت تعارض های ساختاری جامعه مدینه/ حسین قاضی خانی بررسی آراء و افکار ولتر درباره شخصیت حضرت محمد (ص)/ زینب کریمی، محمدعلی چلونگر هجرت: وحی الهی یا تدبیر پیامبر(ص)/ علی گلریز جریان شناسی در عصر نبوی/ محمد محمدقُلیان سیر تحول سیره نویسی با تاکید بر مکتب مدینه/ زیبا معیر شیعه، پیشگام در سیره نگاری جایگاه جابر بن عبدالله انصاری در سیره نگاری/ محمدرضا هدایت پناه
نشانی مطلب در وبگاه انجمن ایرانی تاریخ اسلام: http://isihistory.ir/find-1.61.35.fa.html برگشت به اصل مطلب
